Xứ Thanh được truyền giáo bởi những thừa sai Dòng Tên. Khởi đầu đó là hai thầy cả Pedro Marques (Bồ Đào Nha) và Alexandre de Rhodes (Avignon). Giáo Phận Thanh Hóa là giáo phận Công giáo ở Việt Nam. Trong tiếng Latinh thì nơi này mang tên Dioecesis de Thanh Hoa.
Lịch sử hình thành nên Giáo Phận Thanh Hóa
Như nhiều miền trên đất nước, tại Thanh Hóa đã sớm xuất hiện bóng dáng những vị tông đồ có Tin Mừng cứu độ Đức Giêsu tới truyền bá. Dựa trên thông tin tìm thấy ở Bồng Trung, Đỗ Tộc Gia Phả thì người tín hữu đầu cho giáo phận này đó là cụ Đỗ Hưng Viễn.
Cụ tòng giáo thời vua Lê Anh Tôn. Tuy nhiên, phải tới sau này khi cha Đắc Lộ đến Cửa Bạng (19.03.1627) rồi truyền giao cho nơi đây rộng rãi. Lúc đó người ta mới chứng kiến các cộng đoàn tín hữu ở Thanh Hóa đầu tiên. Các giáo xứ ở tỉnh Thanh Hóa đang thuộc Địa phận Phát Diệm. Tòa Thánh lập nên địa phận mới gồm hai tỉnh Sầm Nưa (đất Lào) và Thanh Hóa (đất Việt) tới ngày 07/05/1932.
Tình hình kéo dài tới ngày 24/11/1960, Tòa Thánh đã thiết lập nên hàng giáo phẩm ở Việt Nam. Toàn bộ những tông tòa Việt Nam nâng cấp lên giáo phận chính tòa. Giám mục tiên khởi cho Chính tòa Giáo phận Thanh Hóa là đức cha Phêrô Phạm Tần.
Địa lý của Dioecesis de Thanh Hoa
Giáo phận Thanh Hóa thành lập năm 1932, gồm tổng diện tích khoảng 21.000km2. Nơi đây hiện không còn dính líu tới Lào mà nằm trọn địa phận tỉnh Thanh Hóa, diện tích khoảng 11.133,4 km2.
Phía Tây Bắc giáp với Hòa Bình và Sơn La (TGP. Hà Nội). Phía Đông Bắc giáp với Ninh Bình (Gp. Phát Diệm). Phía Nam giáp với Nghệ An (GP. Vinh), phía Tây giáp với Lào, phía Ðông giáp biển (khoảng trên 102km bờ biển).
Danh sách những giáo xứ tại GP Thanh Hóa
Như số Tất Niên 2016 thì tại GP Thanh Hóa gồm khoảng 147.697 tín hữu Công giáo. Nơi đây chia thành bảy giáo hạt, tổng cộng là 73 giáo xứ như sau:
- Giáo hạt Chính Tòa (gồm 12 giáo xứ): Chính Tòa, Đại Tiền, Hà Nhuận, Phù Bình, Sầm Sơn, Thanh Bình, Cổ Định, Đa Minh, Gia Hà, Hải Lập, Phúc Lãng, Toàn Tân.
- Giáo hạt Ba Làng (gồm 6 giáo xứ): Hoài Yên, Nghi Sơn, Thượng Chiểu, Ba Làng, Minh Thanh, Thanh Thủy.
- Giáo hạt Kẻ Bền (gồm 13 giáo xứ): Dương Giao, Kẻ Bền, Ngọc Sơn, Pháp Ngỡ, Quần Xá, Vân Lung, Bằng Phú, Đồng Mực, Ngọc Đường, Nhân Lộ, Phong Ý, Đa Lộc, Yên Khánh.
- Giáo hạt Hữu Lễ (gồm 13 giáo xứ): Đạt Giáo, Hữu Lễ, Kẻ Láng, Lam sơn, Phúc Địa, Phong Mỹ, Bích Phương, Điền Thôn, Kẻ Đầm, Kẻ Vàng, Mục Sơn, Phương Long, Thường Xuân.
- Giáo hạt Ngọc Đỉnh (gồm 10 giáo xứ): Đa Phạn, Đông Sơn, Kẻ Rừa, Ngọc Đỉnh, Trinh Hà, Đa Nam, Đông Quang, Đức Tâm, Mỹ Điện, Tiên Thôn.
- Giáo hạt Thái Yên (gồm 8 giáo xứ): Kiến An, Tân Đạo, Thái Yên, Yên Sơn, Đông Yên, Ngọc Lẫm, Tân Sơn, Vạn Thành.
- Giáo hạt Tam Tổng (gồm 11 giáo xứ): Chính Nghĩa, Liên Hải, Mông Ân, Phước Nam, Tân Hải, Bạch Câu, Điền Hộ, Liên Nghĩa, Phúc Lạc, Tam Tổng, Vĩnh Thiện.
Đời sống của giáo dân tại GP Thanh Hóa
Nhìn chung, đời sống kinh tế người dân Thanh Hóa chưa cao. Bởi đa phần còn làm ngư nghiệp và nông nghiệp trong điều kiện không thuận lợi về tự nhiên. Một vài năm gần đây, người trẻ còn rời bỏ giáo xứ đê đến những thành phố lớn kiếm công ăn việc.
Điều này dẫn tới các khó khăn trong hôn nhân gia đình, di dân. Dù vậy, đời sống về sinh hoạt tôn giáo tại những giáo xứ cơ bản ổn định. Đồng bào đặc biệt không có đạo hay có đạo đều chung sống một cách đoàn kết.
Nhân sự GP Thanh Hóa
Mỗi vị trí đều có những cái tên đảm nhận khác nhau. Trong GP Thanh Hóa, quy định về nhân sự như sau:
Những giám mục tiền nhiệm
1994 – 2003: Đức cha Bartôlômêô Nguyễn Sơn Lâm.
2004 – 2016: Đức cha Giuse Nguyễn Chí Linh.
1932 – 1954: Đức cha Louis de Cooman.
1959 – 1990: Đức cha Phêrô Phạm Tần.
Trống Tòa
Tòa Thánh bổ nhiệm đức cha Giuse Nguyễn Chí Linh từ ngày 28/10/2016 lên làm Tổng Giám mục tại Tổng giáo phận Huế. Do đó, GP Thanh Hóa đang bị trống tòa. Đức TGM. Giuse Nguyễn Chí Linh làm Giám quản Tông Tòa GP Thanh Hóa.
Tu sĩ và linh mục
Dựa trên thống kê sổ Tất Niên 2016, hiện GP Thanh Hóa có hai linh mục dòng Tên, 130 linh mục triều, 132 chủng sinh, 6 phó tế, 320 nữ tu.
Cơ cấu tổ chức ở GP Thanh Hóa
Ban tổ chức điều hành bao gồm:
- Đại diện Giám quản – Cha Micae Trịnh Ngọc Tứ
- Giám quản Giáo phận – Đức TGM. Giuse Nguyễn Chí Linh.
- Cha Thomas Nguyễn Tiến Hạnh – Chánh Văn phòng.
- Cha Phêrô Vũ Văn Hải: Quản lý.
Bên cạnh đó, ban tư vấn gồm cha Bề trên chủng viện Lê Bảo Tịnh, cha Đại diện đức Giám quản, quý cha hạt trưởng bảy giáo hạt. Ngoài ra còn có một số ủy ban mục vụ như sau:
- UB. Bác ái xã hội.
- UB. Thánh nhạc.
- UB. Gia đình & Giáo dân.
- UB. Mục vụ di dân.
- UB. Tu sĩ.
- UB. Mục vụ ơn gọi.
- UB. Giáo lý Đức tin.
- UB. Phụng vụ.
- UB. Loan báo Tin mừng.
- UB. Giới trẻ.
- UB. Truyền thông xã hội.
- UB. Văn hóa – Thể thao.
- Tòa án Hôn nhân.
Địa chỉ liên lạc với Giáo Phận Thanh Hóa
VP Tòa Giám mục Thanh Hóa có địa chỉ như sau:
- Địa chỉ: 50 Nguyễn Trường Tộ, phường Trường Thi, Thanh Hóa.
- Email: [email protected]
- Điện thoại: (084) 2373853138.
Kết luận
Trên đây là 10 điều bạn nên biết về Giáo Phận Thanh Hóa. Có thể thấy Giáo hội tại tỉnh Thanh Hóa quy tụ khá nhiều. Đồng thời, lịch sử phát triển đã từ lâu, được nhiều người tin theo.